Tykocin 1425

ekjl

W Roczniku Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie 1911-1914, tom 5, od str. 207, zamieszczony został artykuł Zygmunta Bujakowskiego, w którym autor prezentuje znalezisko archiwalne z 1794 roku, będące w jego posiadaniu, a dotyczące szkół parafialnych w Ziemi Bielskiej. Są to raporty nadesłane do Najwyższej Rady Narodowej, Wydziału Instrukcji w Komisji Porządkowej Ziemi Bielskiej w wyniku Uniwersału z 18 lipca 1794 r. zalecającego proboszczom należyte urządzenia szkółek parafialnych oraz przysłanie raportu o istniejących szkołach.
W Ziemi Bielskiej, w końcu XVIII wieku, było ponad czterdzieści parafii. Raporty nadesłano z dwudziestu. Raport opatrzony numerem 4 nadesłano z parafii w Tykocinie.
W raporcie czytamy: „Przy szkółce parafialnej przy kościele Tykockim obrządku łacińskiego utrzymuje się nauczyciel Kacper Wiśniewski, kleryk Seminarium interii Zgromadzenia Misji, a to kosztem domowym bez funduszu.”…
Raport wymienia następnie imiennie wszystkich uczniów z podaniem wieku, ilości lat pobierania nauki, oceny jak dziecko się uczy, oraz z jakiej jest parafii.

Przytoczę tu tylko nazwiska uczniów z Tykocina.
Kazimierz Kurzyna, lat 17, rok nauki 5, uczy się pilnie;
Jan Żędzian, lat 18, rok nauki 6, uczy się pilnie;
Józef Hermanowski, lat 14, rok nauki 6, uczy się niedbale;
Józef Majeski, lat 10, rok nauki 4, uczy się niedbale;
Jan Antonowicz, lat 12, rok nauki 3, uczy się pilnie;
Kajetan Langda, lat 11, rok nauki 4, uczy się pilnie;
Antoni Sadowski, lat 14, rok nauki 6, uczy się niedbale;
Michał Borowski, lat ?, rok nauki 4, uczy się miernie;
Teodor Wierzbicki, lat 11, rok nauki 4, uczy się miernie;
Marcin Zalewski, lat 12, rok nauki 4, uczy się pilnie;
Maciej Stefanowicz, lat 11, rok nauki 5, uczy się pilnie;
Antoni Szcznatz, lat 11, rok nauki 4, uczy się miernie;
Stanisław Kulesza, lat 10, rok nauki 3, uczy się pilnie;
Kazimierz Kurowski, lat 10, rok nauki 1 i 7 m-cy, uczy się miernie;
Wincenty Rogowski, lat 12, rok nauki 3 i 5 m-cy, uczy się miernie;
Wojciech Widnach, lat 11, rok nauki 4, uczy się pilnie;
Jan Miastkowski, lat 10, rok nauki 3, uczy się miernie;
Kajetan Kurowski, lat 18, rok nauki 4, uczy się miernie;
Adam Kulesza, lat 9, rok nauki 2, uczy się miernie;
Dominik Zaleski, lat 12, rok nauki 1, uczy się niedbale;
Jan Moroziewicz, lat 10, rok nauki 1, uczy się pilnie;
Feliks Moroziewicz, lat 11, rok nauki 1, uczy się pilnie;
Wincenty Borowski, lat 10, rok nauki 1, uczy się niedbale;
Paweł Filonowicz, lat 11, rok nauki 1, uczy się pilnie;
Franciszek Kondratowicz, lat 10, rok nauki 1, uczy się pilnie;
Wincenty Kopciewski, lat 10, rok nauki 2, uczy się niedbale;
Michał Ciskiewicz, lat 10, rok nauki 1, uczy się pilnie;
Antoni Prokopowicz, lat 13, rok nauki 2, uczy się pilnie.

Pozostali uczniowie pochodzili z parafii Dąbrowskiej, Kuleskiej, Trzcińskiej, Kobylińskiej, Jabłonowskiej, Sokołowskiej, Waniewskiej, Wysockiej, Poświątczeskiej, Zawadzkiej, Topczewskiej, Rutkowskiej, Goniądzkiej, z Wysokiego, Knyszyńskiej.
Szkółka parafialna w Tykocinie miała największą ilość uczniów, bo aż 93. Rozpietość wieku uczniów była duża - najmłodszy mial 7 lat, a naj starszy 24 lata.
Warto sobie uświadomić, że rok 1794 to rok Powstania Kościuszkowskiego, to także czas, gdy ziemie te były w podległości Królestwa Prus.
Sadzę, że jeszcze dziś wśród mieszkańców Tykocina można spotkać osoby noszące nazwiska wymienionych w raporcie z 1794 roku uczniów. Ja na tej liście znalazłem swego prapradziadka. Pozdrawiam. Eugeniusz

kodek · Dołączył: 08 Sty 2006 Posty: 94 Przeczytał: 0 tematów

Panie Eugeniuszu a może by pokusić się o książke w tej tematyce. Zawsze chociaż jednostkom przekaże Pan jakaś tam wiedzę.

ekjl

Książkę już napisano- prawie przed stu laty. Była trudno dostępna, dlatego przypomniałem jej fragment dotyczący Tykocinian. Przypomniałem fragment historii Tykocina.
Jestem tylko miłośnikiem historii, zupełnym amatorem.
W szkołach naucza się historii wielkiej. Mówi się o władcach, wojnach, powstaniach, partiach, rewolucjach, słowem o wielkich wydarzeniach dziejowych. Brakuje czasu na poznanie historii bliskiej, historii małej ojczyzny.
Nieoceniona jest praca pasjonatów historii małych ojczyzn – REGIONALISTÓW, a wśród nich - takich jak AWAR. Trudno przecenić to, co robi. Przypomina o wielkim pożarze Tykocina, o wiatrołomach w mieście, o dziejach budowli i ludzi…Pozdrawiam. Eugeniusz.

AWAR

Pytanie niedyskretne: Jak uczył się Pradziadek? A tak poważnie to wspaniały materiał. Kodek ma rację z tą książką. Nikt jeszcze dotychczas nie wyczerpał tematu historii Tykocina. To prawdziwy ocean i pelno w nim ryb. Spokojnie można pisać i zawsze się znajdzie coś niezwykłego. Pozdrawiam i dziękuję.

ekjl

Mój 2x pradziadek uczył się pilnie.
W Tykocinie założył rodzinę. Tu urodziło się jego dziewięcioro dzieci.

A teraz trochę z boku tematu.

W aktach metrykalnych parafii tykocińskiej z pierwszej połowu XIX wieku spotkałem zapisy dotyczące adresu, w którym miało miejsce wydarzenie np. urodzin, czy śmierci.

Poniżej informacje dotyczące rodziny mojego 2x pradziadka:

- Mikołaj urodzony w 1808 roku w domu pod numerem 334,
zmarł w 1812 roku w domu pod numerem 473,
- Krystyna Regina urodzona w 1012 roku w domu pod numerem473,
- Stanisław urodzony w 1814 roku w domu pod numerem 473,
- Apolonia Józefa urodzona w 1817 roku w domu pod numerem bd,
- Mateusz Ignacy urodzony w 1819 roku w domu pod numerem 197,
- 3x prababka, Łucja zmarła w 1821 roku w domu pod numerem 407,
- Jan urodzony w 1822 roku w domu pod numerem bd,
- Anna Łucja urodzona w 1823 roku w domu pod numerem 407,
- pradziadek, Jan urodzony w 1826 roku w domu pod numerem 63,
- Wojciech urodzony w 1829 roku w domu pod numerem 63.
zmarł w 1831 roku w domu pod numerem 64,
- 2x pradziadek zmarł w roku 1830 w domu pod numerem 63.

Nieśmiałe pytania do AWAR:

Jak były numerowane domy w Tykocinie, w jakim porządku?
Z innych Pani artykułów wiem, że w Tykocinie owego czasu istniały ulice noszące konkretne nazwy.
Czy można przypisać poszczególne numery domów do ulic?
Czy możliwe jest, aby rodzina mieszczanina, rolnika, gospodarza w Tykocinie w ciągu około 20 lat zmieniła czterokrotnie dom?
Pozdrawiam. Eugeniusz.

AWAR

Numery domów były to tak zwane numery policyjne i dzisiaj trudno jest ustalic, które to domy, bo nie ma innych danych. Bardzo bym prosiła o nazwisko, można do mnie prywatnie, jeżeli nie chce Pan na Forum ( na mój adres meilowy pw. ) Jeżeli rodzina nie miała własnego domu, mieszkała w tak zwanym pokomornem, mogła się przenosić z miejsca na miejsce. Może pożary? Może się żenili? Musiałabym mieć dokładniejsze dane. Służę pomocą. Pozdrawiam. AWAR

ekjl

Bardzo dziękuję za wyjaśnienie dotyczące numerów domów. Pozdrawiam. Eugeniusz.

Kopciewski

Tak Panie Eugeniuszu - jeszcze dziś wśród mieszkańców Tykocina można spotkać osoby noszące nazwiska wymienionych w raporcie z 1794 roku uczniów. Ja na tej liście znalazłem:

Wincenty Kopciewski, lat 10, rok nauki 2, uczy się niedbale

Nie mam kuzynów w Tykocinie (szkoda), ale miło mi iż być może uda się komuś odnaleźć swoich bliskich. A może to i jakiś mój przodek ??? Sam zacząłem skromne poszukiwania swoich "korzeni" i mam ich efekty zamieszczone w internecie.

Panie Eugeniuszu - serdecznie Panu dziękuję za informacje nt. Wincentego Kopciewskiego (a to, że się uczył niedbale - hahaha - jest dla mnie mało istotne). A może ma Pan jakieś inne informacje nt. nazwiska KOPCIEWSKI ?

Kopciewski

Ktokolwiek z Was, obecnych na tym forum i w ogóle internautów, szuka tej pozycji: Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. T. 5. po to, żeby np. odnaleźć swoich przodków - uprzejmie informuję, że można ją znaleźć pod tym linkiem:
[link widoczny dla zalogowanych]

Beton

widzę, że temat dawno temu zamarł, ale chciałbym go trochę odświeżyć, zadając pewne pytanie, na które odpowiedź byłaby mi pomocna w pisaniu pracy magisterskiej. Przechodząc do konkretów: czy przez 1771 r. była w Tykocinie szkoła (poza kahalną)? Szperając w źródłach nie odnalazłem żadnej wzmianki, ale zdaję sobie sprawę, że jeszcze wszystkiego nie przejrzałem.